ÇOCUĞUNUZ GECİKMİŞ KONUŞMA MI YOKSA OTİZM Mİ
Günümüzde aileler çocuklarının konuşmamasına endişelendikleri zaman ( çocuk 2-3-4-5-6 yaşındayken; ailelerin kaygı düzeylerine ve çevresel baskılara göre değişmektedir.) doktora giderler. Ne kadar geç gidilirse doktorların kesin tanılar koyması kolaylaşmaktadır. Çünkü gelişimin ilk 3 yılındaki eksiklikler ve sapmaların kesin tanılanması zordur. Genellikle 3 yaşından sonra konuşmayan çocukların tanıları otizm yada YGB tanıları olmaktadır. Özellikle de özel eğitimden faydalanması için doktorlar bu tanıları verirler. Çoğu doktorun ve terapistin gecikmiş konuşma ile otizm arasındaki ince sınırları görmesi çok zordur. Türkiye’deki birçok konuşma terapisti de hala böyle bir sınır ve farklılığın olduğuna da bilmemektedir. Hala konuşmayan tüm çocukları tek bir gecikmiş konuşma kategorisinde görmekteler. Ben buna inanmıyorum ve gecikmiş konuşma kategorisini Türkiye’de değişmesi için bilgilendirme makalelerimi yazıyorum.
Benim tespitime göre konuşmayan çocukların iki kategorisi vardır. Birincisi sağlıklı olup konuşmaktan başka problemi olmayanlar. Ben bu gruba gecikmiş konuşma diyorum. Bu grupta davranış problemleri ve bilişsel bozulma görülmez. Konuşan çocuklarla yan yana koyduğunuzda oyun oynarken konuşmadığını yabancı bir insan ayıramaz. Yaşıtlarına göre anlama kavrama muhakeme yeteneği tamamen yerindedir. Konuşma merkezleri son derece sağlıklıdırlar. MR çekimlerinde de konuşma merkezinde ( wernicke ve Broca alanlaında ) karanlık bölgeye rastlanmaz. Nörolojik gelişiminde hiçbir sıkıntı yoktur.
İkinci kategori engelli guruptur. Bu grup terapiyle nörogelişimsel bozukluk kalmadıkça konuşmanın tamamen normale dönmesi zordur. Kiminde konuşma hiçbir zaman başlamaz kiminde ise konuşma, çocuğun nörogelişimsel bozukluk düzeyine göre %10, %30, %50, %90 seviyesinde , başlayabilir. Unutulmayacak konu beyindeki bozulma her bir engelli çocukta farklıdır.
Gecikmiş konuşma çocukları terapi desteğiyle konuşmaya başlasalar da artikülasyon problemleri görülür. Bazı sesleri kelime içinde doğru telafuz edemezler. Terapi konuşma başladıktan sonra kesilecek bir şey değildir.
gecikmiş konuşma çocuklarında aileler okul çağı yaklaştıkça aşırı strese girerler. Konuşamayan çocukların okulda zorluklar yaşayabileceklerini hissederler.
Nörogelişimsel bozukluğu olan birçok çocuğa otizm yada atipik otizm tanıları koyulmaktadır. Bu grupta da en belirgin konuşma farklılığı anlama, kavrama, muhakeme yeteneklerinin yaşıtlarına göre gelişmemesidir. Bu gruptakilerin bazılarında konuşma kendiliğinden gelmektedir ama konuşmanın kalitesi kötüdür. Ekolali denilen anlamsız ses kelime cümle tekrarları, absürt konuşma, soru sormadan konuşmama, sadece isteklerinde sınırlı kelime kullanımı görülür. Ailelerin buradaki dil ve konuşmadaki sapmalarını görmesi çok zordur. Özellikle de birçok sosyal medya grubunda otizm tanılı bazı çocukların 8 yaşında 12 yaşında konuştuğunu yazan ailelerle karşılaştım. Diğer aileler de bu olayın bir mucize olduğunu düşünürler. Esasen o çocuğun konuşma patolojisi alınıp incelendiğinde sapmalar gözle görülür. Böyle sonradan otizm tanılı çocuğu konuşan ailelerin anlatımları çoğu zaman gerçeği yansıtmaz. Bu kasıtlı değildir ailelerin gerçeği uzmanlar kadar net görebilmeleri zordur.
Bazı çocuklar sınırda kalmış olabilir. Atipik otizm belirtileri gösteren ama daha çok sağlıklı çocuklara yakın çocuklarla da karşılaştım. Bu çocukların sayısı azdır ama vardır. Bu çocuklarda Çok az davranış problemi ve bilişsel kayıp bulunur. Bu çocukların atipik otizmden gecikmiş konuşma kategorisine, yoğun her gün birkaç saatlik yoğun terapilerle, geçirebilmekteyim. Dikkat: geçmektedirler kelimesini kullanmıyorum bu herkesin yapabileceği bir çalışma değildir. Sadece tarafımca gerçekleştirilmektedir. Her konuşma terapisti her vakayla çalışmaz ve aynı sonuca ulaşamaz. Bütün konuşma terapistleri aynı değildir. Konuşma terapisi alıyor sorun çözülüyor demek çok yanlıştır. Zaten birçok konuşma terapisti konuşmayan çocuklarla çalışmak istemez.
GECİKMİŞ KONUŞMA UZMANI , Uzman Dil ve Konuşma Terapisti Özgür TEKOL.
Bu makale hiçbir şekilde kopyalanarak hiçbir sitede yada sosyal medyada yayınlanamaz. Sade web sitemdeki ilgili link paylaşılabilir. İçeriği yayınlayanlar hakkında yasal haklarımı kullanmaktan çekinmeyeceğim.
